Žali – prawdziwe zielone centrum handlowe

Metodologia standardu międzynarodowego oceny gmachów zrównoważonych BREEAM przewidzi szeroką skalę kryteriów ekologicznych, oceniając o wiele więcej, niż wymagania norm budowlanych. Certyfikat BREEAM potwierdza, że budynek jest dobrze kierowanym, efektywnym energetycznie, oraz ekologicznie czystym. Centrum handlowe Žali w Litwie połączył w sobie najnowsze technologii projektowania, budowy oraz odnawianych źródeł energii. Przy tym, gmach jest rozpoznawalnym oraz doskonale pasuje do krajobrazu.

Według obliczeń developera straty na budowę centrum handlowego wynoszą 1/6 od ogólnych strat na jego eksploatację w ciągu całego okresu użytkowania. Dlatego podczas wyboru materiałów szczególna uwaga została zwrócona na energooszczędne przegrody zewnętrzne.

Wskaźniki maksymalne systemu oceny BREEAM zostały osiągnięte w wielu przypadków dzięki stosowaniu płyt warstwowych Ruukki o powiększonej efektywności energetycznej. Gmach spełnia wysokie wymagania do hermetyczności pomieszczeń, co zapewnia optymalne wykorzystanie energii cieplnej. Według Marisza Matejka, architekta Baltisches Haus – developera Žali, płyty warstwowe Ruukki zapewniają najlepszą ekonomię strat na ogrzewanie oraz klimatyzację, a również doskonale tłumią hałas.

Zielony dach, stworzony na gmachu, izoluje ciepło w środku centrum handlowego zimą, nie pozwala promieniom słonecznym nagrzewać pomieszczenie latem, a również pozwala uniknąć nieprzyjemnego zapachu od dachu bitumicznego. W celu zapewnienia dostatecznej nośności dachu z zieloną powłoką zostały stosowane nośne profile trapezowe Ruukki, zdolne przyjmować obciążenie do 1,1 t/m².

Wyroby Ruukki zostały wybrane dlatego, że mają najlepszy stosunek cena/jakość, a ich produkcja jest certyfikowana według standardów europejskich, co pomogło uzyskać wyższe oceny dla klasyfikacji BREEAM.

Centrum handlowe Žali jest wyposażone w geotermalny system ogrzewania, użytkujący ciepło podziemne z otworu wiertniczego o głębokości 140 m.

Około centrum handlowego mieści się park samochodowy na 140 miejsc z ładowarkami dla samochodów elektrycznych, są wyposażone ścieżki rowerowe, warsztat do remontu rowerów, dusze dla rowerzystów, oraz miejsca dla zwierząt domowych oraz ładowania rowerów elektrycznych. Przy centrum został stworzony pierwszy w Litwie park rowerowy.

Wpływ budowy na środowisko zewnętrzne jest kompensowany tworzeniem domków dla szpaków, miejsc na gniazda nietoperzów, oraz domków dla owad.

Z płynem czasu południowa ściana gmachu zostanie ukryta zieloną ścianą z wysadzonych roślin, dlatego sąsiedzi nie będą musieli patrzyć na długą gołą ścianę, a liście będą bronić gmach od nagrzewania latem.

Projekt Žali został zbudowany przy wykorzystaniu detalicznej modelu BIM, do której były integrowane wszystkie materiały, i to pozwoliło stworzyć model cyklu użytkowania obiektu. Modelowanie informacyjne było szczególnie korzystnym podczas obliczenia precyzyjnej ilości koniecznych materiałów oraz umożliwiło uniknięcie niezgodności w projekcie i spowodowało ekonomię budżetu ze zmniejszeniem terminu budowy.

W ciągu eksploatacji gmachu jego potrzeby energetyczne są kontrolowane w trybie czasu rzeczywistego przez system intelektualny zarządzania budynkiem BMS (Building Management System). Centrum handlowe jest wyposażone w technologię czujników kontroli ogrzewania, spożycia wody oraz energii elektrycznej, oświetlenia i nawet kanalizacji. Systemy zarządzania pozwalają ciągle pilnować stan gmachu, szybko oraz skutecznie zlikwidować nieprawidłowości.  Nawet przepalona lampka będzie szybko zamówiona oraz zamieniona według wiadomości z modelu BIM. Takie podejście zapewnia oszczędność oraz przyśpiesza proces utrzymania.

Architekt projektu zauważa, że energooszczędna budowa staje stałą tendencję europejską i jest aktywnie podtrzymana przez firmy międzynarodowe, inwestujące w budowę nowych gmachów.