Fasady oraz dachy ze stali ocynkowanej o powłoce polimerowej – to najlepsze rozwiązanie dla wykorzystania podczas budowy gmachów dzięki długotrwałości, pięknemu wyglądu zewnętrznemu oraz oszczędności. Prawidłowy wybór powłoki polimerowej gwarantuje wysoką długotrwałość oraz niezawodność wyrobów.
Blachy powlekane dla dachów oraz fasad od Ruukki-SSAB są opracowane z uwzględnieniem możliwości wykorzystania w warunkach środowiska jakiegokolwiek agresywności. Dach i fasada są narażone na wpływ słońca, mrozu, zanieczyszczeń, zawartych w powietrzu, brudu, deszczów, śniegów, silnych wiatrów, a czasem huraganów. Przy tym, powłoka o wysokiej jakości w ciągu trwałego czasu zachowuje początkowy wygląd oraz właściwości produkcji. Stal dachowa i fasadowa Ruukki ma doskonałe kształtowanie i może przetwarzać się nawet w niskich temperaturach.
Podczas doboru powłoki polimerowej dla materiałów budowlanych ważnym jest uwzględnienie planowanego okresu eksploatacji gmachu, warunków klimatycznych oraz eksploatacyjnych środowiska zewnętrznego, a również inne możliwe szczególne wymogi. Z szerokiego asortymentu powłok, proponowanych przez Ruukki, można wybrać najbardziej przydatny wariant, przy pomocy jakiego uzyskają niezbędną długotrwałość oraz doskonały wygląd zewnętrzny gmachu.
Warunki środowiskowe znacznie wpływają na wybór stali o powłoce polimerowej. Promieniowanie ultrafioletowe, wpływające na powłokę, stopniowo zmienia skład chemiczny farby, co może spowodować osłabienie efektu połysku, utratę koloru, a również zmniejszenie ochrony antykorozyjnej.
Oprócz tego, wilgoć, ciepło, zanieczyszczenie atmosferyczne oraz inne związki chemiczne wpływają na odporność stali na korozję. Dla różnych warunków eksploatacji zalecane jest wybierać odpowiednie powłoki polimerowe. Stal ocynkowana powlekana może wykorzystać się w kategoriach korozyjności C1-C4, przy tym stosowanie w kategoriach C5 jest rozpatrywane indywidualnie według danych warunków eksploatacji. Obciążenie atmosferyczne jest obliczane według standardu DSTU ISO 12944-2:2019.
Kategorie korozyjności – warunki atmosferyczne według DSTU ISO 12944-2:2019
Kategoria korozyjności | Środowisko | |
Na zewnątrz | Wewnątrz | |
C1 bardzo niska | – | Ogrzewane budynki o czystej atmosferze, np. biura, sklepy, szkoły, hotele. |
C2 niska | Środowiska o niskim poziomie zanieczyszczeń. Głównie obszary wiejskie. | Nieogrzewane budynki, w których może pojawiać się kondensacja, np. magazyny, hale sportowe. |
C3 średnia | Środowiska miejskie i przemysłowe, średnie zanieczyszczenie dwutlenkiem siarki. Obszary przybrzeżne o niskim zasoleniu. | Pomieszczenia produkcyjne o dużej wilgotności i pewnym zanieczyszczeniu powietrza, np. zakłady spożywcze, pralnie, browary, mleczarnie. |
C4 wysoka | Środowiska przemysłowe oraz przybrzeżne o średnim zasoleniu. | Zakłady chemiczne, pływalnie, stocznie remontowe. |
C5 | Środowiska przemysłowe o dużej wilgotności i agresywnej atmosferze. | Budynki lub obszary o prawie ciągłej kondensacji i dużym stopniu zanieczyszczenia. |
СX | Obszary przybrzeżne i nadmorskie o dużym zasoleniu. | Budynki lub obszary o prawie ciągłej kondensacji i dużym stopniu zanieczyszczenia. |
Powłoka polimerowa musi mieć długotrwałe właściwości techniczne oraz wygląd zewnętrzny, które powinny być zachowane w ciągu całego zakresu eksploatacji obiektu przy minimalnych kosztach utrzymania. Referencyjne zakresy eksploatacji dla różnych typów gmachów są określone w DBN V.1.2-14:2018.
W większości wypadków planowany zakres eksploatacji obejmuje ponad 50 lat. Taka długotrwałość rozwiązań dachowych i fasadowych osiąga się stosowaniem najbardziej odpornych powłok Hiarc, Hiarc Max oraz Pural. Zakres eksploatacji rolniczych i innych gmachów krótkotrwałych stanowi od 15 do 50 lat, dlatego dla nich jest przydatnym większy asortyment powłok.
Referencyjny zakres eksploatacji gmachów jest zgodnym z DBN V.1.2-14:2018
Typ gmachu | Wartość orientacyjna referencyjnego zakresu eksploatacji, lat |
Mieszkalne i publiczne | 100 |
Przemysłowe i pomocnicze | 60 |
Magazyny | 60 |
Rolnicze | 50 |
Mobilne demontowalne (w tym przemysłowe, mieszkalne itp.) | 20 |
Mobilne kontenerowe | 15 |
Dachy
Dachy są narażone większemu promieniowaniu ultrafioletowemu, w porównaniu z innymi powierzchniami gmachu. Śnieg, woda stojąca oraz nagromadzone śmiecie tworzą ciężar na dach, dlaczego on potrzebuje powłoki o wysokiej odporności korozyjnej.
Śnieg, lód oraz ruch ludzi dachem ścierają powierzchnię. To ustala zwiększone wymogi do wytrwałości powłoki. Oprócz tego, powłoka dachów, złączonych falcami, musi dobrze wytrzymywać kształtowanie, wykonywane przy pomocy ręcznego narzędzia.
Fasady
Fasady wentylowane oraz płyty warstwowe powinny zachowywać ujmujący wygląd, dlatego bardzo ważnym jest, żeby powłoka polimerowa zapewniała odporność koloru do promieniowania ultrafioletowego, łatwo się czyściła albo była samooczyszczająca. W niektórych przypadkach potrzebna jest dobra odporność na zużycie.
Systemy odprowadzania wody
Ścieki powinny mieć dobrą odporność korozyjną, przez to że tam akumulują się stojąca woda i śmiecie, a rury odpływowe – dobrą odporność na ścieranie. W takim razie blacha musi być farbowana z obu stron i dobrze poddawać się kształtowaniu.
Sufity i ściany
Dla powierzchni wewnętrznych budynków najważniejszymi parametrami są czystość oraz oczyszczalność.
Na stosowalność i odporność powłok w różnych warunkach atmosferycznych wpływają dużo czynników, takich jak grubość powłoki, typ farby oraz wykorzystanie domieszek (pigmentów, stabilizatorów). Grubość powłoki wpływa przeważnie na jej właściwości mechaniczne: kształtowanie, odporność na zużycie oraz korozję, ścieranie.
Hiarc i Hiarc Max mają najlepszą odporność na temperaturę oraz odporność chemiczną, a również wysoką odporność na promieniowanie ultrafioletowe. Stosowanie tych powłok pozwala fasadzie zapewnić nasycony kolor i blask w ciągu trwałego zakresu pod wpływem promieniowania. Piękne właściwości takich powłok opierają się na budowę molekularną, a pigmentacja nieorganiczna nadaje odcieniu koloru doskonałą odporność. Powłoka Hiarc Max ma grubszy środek gruntujący, w porównaniu ze standardową powłoką Hiarc (20 µm / 7 µm) o pigmencie antykorozyjnym, i dlatego jest przydatna dla bardziej odpowiedzialnych warunków stosowania. Hiarc – to najlepszy wybór dla fasad.
Pural i Pural Matt – to powłoki poliuretanowe, opracowane specjalnie dla dachów. Ich pigmentacja nieorganiczna oraz budowa chemiczna gwarantują najwyższą odporność na korozję pod wpływem zanieczyszczających środków nieorganicznych (soli, kwasy, alkalia), bardzo dobrą odporność na promieniowanie ultrafioletowe słoneczne, a również odporność termiczną oraz stabilność koloru. Gruba powłoka Pural ma doskonałą zdolność do kształtowania. W tych powłokach został wykorzystany poliamid dla odporności na ścieranie i polepszenie gięcia. Powłoki Pural – to najlepszy wariant dla wykorzystania na dachach oraz fasadach obiektów przemysłowych.
Pural farm (Csafe) – to jest gruba powłoka poliuretanowa, łącząca w sobie wysoką odporność na zużycie, korozję oraz ścieranie. Powłoka Pural farm łatwo przetwarza się i jest przydatna do gięcia bez żadnych ograniczeń stosownie promienia gięcia. Skład chemiczny powłoki gwarantuje najlepszą odporność korozyjną na środki zanieczyszczające pochodzenia organicznego, w tym hodowli zwierząt (sole kwasu fosforowego oraz środki dezaktywacyjne). Wyrób o takiej powłoce ma dużą długotrwałość na wpływ znacznych ciężarów mechanicznych na dach. Pural farm ma wielką zdolność do samooczyszczenia i jest przeznaczony dla obiektów o powiększonym wpływu wilgoci oraz poddanych częstemu czyszczeniu.
Powłoki Polyester i Polyester Matt mają średnie wartości odporności na warunki pogodne oraz odporności mechanicznej. Oprócz odporności pogodnej i korozyjnej Polyester Matt ma grubszą warstwę, niż standardowa powłoka Polyester. A właśnie, w powłoce matowej nie są wykorzystane środki matujące, jak w gładkiej powłoce Polyester. Dzięki niskiej cenie takie powłoki są polecane dla stosowania dla dachów oraz ścian krótkotrwałych gmachów, a również w suchych pomieszczeniach wewnętrznych.
Laminat foliowy FoodSafe ma wysoką zdolność do kształtowania oraz odporność na użytkowanie pod wpływem środków organicznych. Z reguły, ta powłoka ma gładką powierzchnię koloru białego. Laminat FoodSafe nie jest toksycznym i ma odporność na wpływ środków myjących i czyszczących, łatwo czyści się oraz nie absorbuje wodę. Powłoka została rzetelnie badana na zgodność najsurowszym wymogom standardu bezpieczeństwa żywności HACCP. Żywność może znachodzić się w bezpośrednim kontakcie z laminatem FoodSafe. FoodSafe – to najlepsze rozwiązanie dla stosowania wewnętrznego w zakładach żywnościowych (chłodniach i zamrażarkach) oraz farmaceutycznych, a również w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności.
Właściwość powłoki | Powłoka | |||||||
Hiarc | Hiarc Max | Pural | Pural Matt | Pural farm (Csafe) | Polyester | Polyester Matt | Laminat FoodSafe | |
Grubość powłoki, µm | 27 | 40 | 50 | 50 | 40 | 25 | 35 | 120 |
Tekstura powierzchni | gładka | gładka | lekko ziarnista | matowa | lekko ziarnista | gładka | ziarnista | gładka |
Klasa blasku, Gardner 60°, EN 10169-1 | 30-40 | 30-40 | 34-46 | <5 | 40 | 30-40 | <5 | 7-13 |
Kształtowanie (gięcie) | dobre | dobre | dobre | dobre | dobre | zadowalające | zadowalające | dobre |
Min. promień gięcia (plastyczność) | 1t* | 1t | 1t | 1t | 1t | 3t | 2t | 1t |
Min. temperatura kształtowania, °C | -10 | -10 | -15 | -15 | +15 | 0 | 0 | +10 |
Maks. temperatura otoczenia, °C | 110 | 110 | 100 | 100 | 100 | 90 | 90 | 60 |
Klasa reakcji na ogień według DSTU EN 13501-1:2016 | A1 s1, d0 | A1 s1, d0 | A2 s2, d0 | A2 s2, d0 | C-s2, d1 | A1 | A2 s1, d0 | – |
Klasa odporności na promieniowanie UV | Ruv4 | Ruv4 | Ruv4 | Ruv4 | Ruv4 | Ruv2 | Ruv3 | – |
Klasa odporności korozyjnej | RC4 | RC5 | RC5 | RC5 | RC4 | RC3 | RC4 | RC5 |
Odporność na ścieranie | 30N | 35N | 40N | 40N | 35N | 20N | 25N | 55N |
Odporność na zanieczyszczenie | doskonała | doskonała | bardzo dobra | bardzo dobra | doskonała | zadowalające | dobre | doskonała |
* grubość blachy
Odporność powłoki na naturalne, zewnętrzne promieniowanie ultrafioletowe UV określana jest przy pomocy kategorii Ruv1 – Ruv4 zgodnie z normą EN10169. Kategoria odporności na promieniowanie UV opisuje, na ile dobrze powłoka zachowuje swój oryginalny kolor i połysk w warunkach zewnętrznych. Powłoki z kategorią Ruv1 cechują się bardzo niską odpornością i powinny być stosowane wyłącznie w warunkach wewnętrznych. Powłoki z kategorią Ruv4 charakteryzuje wysoka odporność na promieniowanie UV i dlatego zalecane są do zastosowań zewnętrznych.
Dla prawie wszystkich obiektów budowlanych można dobrać przydatną powłokę, jeżeli wziąć pod uwagę warunki otoczenia, planowany zakres eksploatacji oraz wymogi szczególne.
Zalecenia dotyczące stosowania stali z powłoką polimerową w środowiskach o różnej aktywności korozyjnej
Klasa trwałości i zalecenia dotyczące pierwszej obsługi technicznej: niska (L) do 7 lat, średnia (M) 7-15 lat, wysoka (H) 15-25 lat, bardzo wysoka (VH) powyżej 25 lat. Zaleca się stosowanie stali powlekanej polimerem w tej kategorii korozyjności, w której gwarantowany jest wysoki poziom trwałości.
Powłoka polimerowa | Klasa odporności na korozję | Klasa odporności na promieniowanie UV | Kategoria korozyjności | |||||||||||||||
С2 | С3 | С4 | С5 | |||||||||||||||
N | S | W | BW | N | S | W | BW | N | S | W | BW | N | S | W | BW | |||
Pural matt | RC5+ | Ruv5 | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ||||
Pural | RC5+ | Ruv4 | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ||||
Hiarc Max | RC5 | Ruv5 | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ||||
Hiarc | RC5 | Ruv3 | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||
Рolyester Matt | RC4 | Ruv3 | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ||||||||||
Рolyester | RC3 | Ruv2-3 | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
Niefarbowana blacha ocynkowana jest zalecana dla stosowania w warunkach nie powyżej C2.
Polecenia w tabelach są przedstawione dla stali ze stopniem cynkowania 275 g/m2.